Siyasette uzun süredir gündemi işgal eden başlıklardan biri de ‘normalleşme’ vurgusu. Özellikle CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in çıkışları ve çeşitli temaslarıyla gündeme gelen ‘normalleşme’ tartışmalarına halk nasıl bakıyor? İdeaPolitik Enstitü, toplumun normalleşme/yumuşama ve erken seçim tartışmalarına nasıl baktığını araştıran çalışmasını yayınladı. Buna göre seçmen ‘normalleşme’ girişimlerini gereksiz buluyor…

23-26 Haziran 2024 tarihlerinde 26 ilde 1824 kişiyle yapılan çalışmaya göre halkın yüzde 50’lik bir kesimi normalleşme sürecine olumsuz bakarken bu süreci destekleyenlerin oranı yüzde 29,7 oldu. CHP seçmenlerinin yüzde 59,9’u ise bu girişimlere olumsuz bakıyor. Bu olumsuz bakış diğer muhalefet parti seçmenleri (İYİ Parti yüzde 53,6, DEM Parti yüzde 69,4) ve MHP seçmenleri (yüzde 43,8) için de geçerli. Bu süreci olumlu bulan tek seçmen grubu olarak AK Parti seçmeni dikkat çekiyor.

ÖZELLİKLE MUHALİF KESİM İNANMIYOR

Ankete katılanların yüzde 74,1’i normalleşme girişimleri başladığından beri Türkiye’de bir değişim ya da yumuşama görmediklerini söylüyorlar. Bu oran, CHP seçmenlerinde yüzde 79,2 düzeyinde. İYİ Parti (yüzde 85,7) ve DEM Parti (yüzde 84,3) seçmenlerinde daha da fazla. Bu sonuca göre özellikle muhalif kesim bu sürece inanmıyor.

Nitekim araştırmaya göre, toplum normalleşme/yumuşama tartışmalarında AK Parti’yi yüzde 61,7 oranıyla samimi bulmuyor. Parti seçmenlerine göre dağılıma bakıldığında ise CHP seçmenlerinin yüzde 85,8’lik ezici bir çoğunluğu bu süreçte AK Parti’yi samimiyetsiz bulduklarını belirtiyor. AK Parti seçmenleri haricinde AKP’yi yumuşama söyleminde samimi bulan bir seçmen kitlesi de mevcut değil.

‘NORMALLEŞME AK PARTİ’YE YARAR’

Araştırma Türkiye’de insanların gerçek bir normalleşmeyi arzu etseler de mevcut aktörler ile bunun başarılabileceğine inanmadıklarını gösteriyor. Özellikle AK Parti’nin bu süreci yine kendi çıkarı için kullanabileceğine inananların oranı azımsanmayacak düzeyde. Katılımcıların yüzde 21,5’i normalleşme girişimlerinin AK Parti’ye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, buna ek olarak yüzde 3,6’sı Cumhur İttifakı’na yarayacağını söylerken, bu sürecin CHP’ye ve muhalefete fayda sağlayacağını düşünenlerin oranı takribi olarak yüzde 9 düzeyinde kalıyor.

BİRLİKTE ANAYASA YAPMA TARTIŞMALARI

CHP’nin AK Parti ile anayasa çalışması yapma ihtimali katılımcılara sorulduğunda ise, katılımcıların yüzde %47’lik bir kesiminin bu tür bir birlikteliğe karşı çıktıkları görülüyor. Bu negatif bakış açısı CHP seçmenlerinde yüzde 60’ı geçmekte, aynı şekilde DEM Parti (yüzde 70,4), Zafer Partisi (yüzde 55,6) ve Yeniden Refah Partisi (yüzde 52,4) gibi muhalefetin çok farklı kanatlarında da yine yüksek oranlara ulaşıyor.

SEÇMEN ERKEN SEÇİM İSTİYOR MU?

Araştırmada katılımcılara erken seçim isteyip istemedikleri de soruldu. Katılımcıların yüzde 47,1’i seçimlerin zamanında yapılmasını isterken yüzde 42,1’i erken seçim talep ediyor. CHP seçmenlerine gelindiğinde ise erken seçim isteyenlerin oranı yüzde 64,6’ya kadar çıkıyor. Aynı şekilde İYİ Parti seçmeninin yüzde 60’ı, DEM Parti seçmeninin ise yüzde 73’ü erken seçim talep ediyor. Muhalefet partilerinin henüz ciddi bir erken seçim çağrısında bulunmamış, bu konuda kampanya başlatmamış olmalarına rağmen erken seçim talebinin muhalif kitlede yüksek oranlara ulaşması ayrıca dikkat çekici.

Araştırmadan elde edilen sonuçlar, önümüzdeki süreçte CHP yönetiminin hem normalleşme/yumuşama konusundaki tavrını yeniden değerlendirmeye alabileceği hem de erken seçim için daha ısrarlı bir talebi ortaya koymaya başlayabileceği yorumlarını beraberinde getirmiştir.

İdeaPolitik Enstitü

İdeaPolitik Siyasi Araştırma ve Düşünce Enstitüsü, kısaca İdeaPolitik Enstitü Ocak 2024’te bir grup akademisyen ve araştırmacı tarafından kurulmuştur. Enstitünün amacı, kamusal politikalar ve beşerî bilimler alanında projeler geliştirmek, siyasi, sosyal ve ekonomik konularda yapacağı araştırmalarla veya yapılmış araştırmaların, verilerin ve istatistiklerin analizi ile gerçek ve tüzel kişilere, kurumlara, sivil toplum kuruluşlarına ve kamuya bilgi, görüş ve danışmanlık hizmeti sunmaktır. Enstitünün kurucusu Doç. Dr. Can Kakışım’dır. Dr. Ali Tirali, Orhan Şener Deliormanlı, Prof. Dr. Hasan Sınar, Doç. Dr. Pınar Erkem Gülboy, Dr. Turgay Bozoğlu ve Anıl Karahan grubun çekirdek kadrosunu oluşturmaktadır.